Przejdź do litery: A,B,C,D,E,F,H,I,J,K,L,M,N,O,P,R,S,T,U,W
Adres internetowy – Zaczyna się od www lub http://, najczęściej wskazuje miejsce, w którym dana informacja (strona) znajduje się w Internecie, np. adres strony internetowej Onet to www.onet.pl.
Alias – To inna nazwa tego samego konta lub strony internetowej. Posiadanie aliasu nie jest jednoznaczne z posiadaniem kolejnej, samodzielnej skrzynki e-mailowej.
At – (oznacza i często zastępuje znak @) patrz Małpa.
Backspace (czyt. bekspejs) – Nazwa klawisza, który przesuwa kursor o jedną pozycję wstecz, kasując znajdujący się po drodze znak.
Bajt – To jednostka informacji używana w pracy z komputerem, oznaczana jest symbolem B. Jednostką mniejszą jest bit. 1Bajt = 8 bitów. Jednostki większe to:1 KB (kilobajt) = 1024 Bajty, 1 MB (megabajt) = 1024 KB, 1 GB (gigabajt) = 1024 MB
Blog – To inaczej dziennik, pamiętnik internetowy (rodzaj strony internetowej), do którego mają dostęp wszyscy internauci. Pisząc w blogu, dajemy upust swojej wyobraźni lub przekazujemy innym to, co dla nas jest ważne.
Caps Lock – Nazwa klawisza, który umożliwia wprowadzanie dużych liter bez konieczności trzymania wciśniętego klawisza Shift. Caps Lock pracuje w dwóch trybach – włączony (ON) i wyłączony (OFF). O tym, który z trybów jest akurat aktywny, informuje nas lampka znajdująca się ponad klawiaturą numeryczną – kiedy jest zapalona, piszemy wielkimi literami.
CD-ROM – Odmiana płyty kompaktowej – CD. Na CD-ROM można nagrywać dane komputerowe, muzykę. Pojemność płyty CD-ROM wynosi ok. 700MB.
Czat (inaczej chat) – Forma wirtualnej internetowej pogawędki „na żywo” (w przeciwieństwie np. do poczty elektronicznej, gdzie odpowiedź na list otrzymuje się po kilku minutach, a czasem nawet kilku dniach). Czat zazwyczaj przeprowadzany jest w oknie, w którym dwóch lub więcej użytkowników wpisuje tekst widoczny dla wszystkich.
Delete (czyt. dilit) – Nazwa klawisza, który ma dwie funkcje. W systemie operacyjnym Windows powoduje on usunięcie ikony czy innego obiektu. W aplikacjach, takich jak np. edytory tekstu, powoduje skasowanie znaku znajdującego się bezpośrednio po prawej stronie kursora.
DVD – Płyta przypominająca z wyglądu CD, ale charakteryzująca się o wiele większą pojemnością. Na płycie DVD można zmieścić film fabularny (ok. 180 minut), dane komputerowe lub muzykę o wysokiej jakości.
Dysk twardy – Element komputera służący do trwałego przechowywania danych – zostają one na nim zachowane także po wyłączeniu komputera.
Dyskietka – Urządzenie służące do przechowywania i przenoszenia danych. Wychodzi już z użycia ze względu na swą bardzo małą pojemność i bardzo powolną pracę. Zastępuje ją pamięć USB. Ma rozmiar 9 x 9,5 cm. Można na niej wielokrotnie zapisywać, usuwać i odczytywać dane.
E-mail (czyt. imejl) – Nazwa pochodzi od electronic mail czyli „poczta elektroniczna”. Jest to list elektroniczny, służy do przesyłania wiadomości drogą elektroniczną. Oprócz standardowej wiadomości tekstowej można również przesyłać załączniki – pliki w postaci obrazów, zdjęć, a także video oraz dźwięków.
Emotikony (inaczej „buźki”, „uśmieszki”) – To krótki ciąg znaków przypominający ludzkie twarze odwrócone o 90º. Emotikony są schematycznym zapisem emocji wypowiadającej się osoby. Oto przykłady najczęściej stosowanych emotikonów: 🙂 lub 🙂
– uśmiech (piszący jest zadowolony), 😉 lub 😉 – mrugnięcie (piszący żartuje), 🙁 lub 🙁 – smutek (piszący jest niezadowolony), 😛
– pokazanie języka, 😀 – wybuch śmiechu. Coraz częściej spotyka
się także graficzne oraz animowane emotikony, Z ang. emoticon to skrót od emotion icon – „obrazek wyrażający emocje”.
Enter – Nazwa klawisza, który w programie Word zwykle przenosi nas o jedną linijkę w dół. W systemie operacyjnym Windows służy m.in. do zatwierdzania komend (np. zmieniamy nazwę pliku, decyzję zatwierdzamy naciśnięciem klawisza Enter).
FAQ – Zbiór odpowiedzi na pytania najczęściej zadawane przez użytkowników określonego programu lub usługi. FAQ-i znaleźć można w Internecie, np. na stronach www producentów. Przed powzięciem decyzji o zadaniu jakiegoś pytania dobrze jest przeczytać najpierw FAQ – być może znajduje się tam gotowa odpowiedź. Z ang. Frequently Asked Questions – „często zadawane pytania”.
Haker – Najczęściej zdolny programista i ekspert od komputerów, dysponujący rozległą wiedzą i potrafiący znakomicie korzystać z niej w praktyce, ale nie zawsze do pozytywnych i legalnych celów. Hakerzy często włamują się do komputerów czy systemów komputerowych, uzyskując w ten sposób cenne informacje.
Ikona – Mały obrazek. Ikony to skróty do programów, miejsc w komputerze, mogą oznaczać miejsce przechowywania informacji (np. ikona „Mój komputer”) lub też ułatwiać wykonywanie pewnych czynności, np. drukowania.
Internet – Sieć komputerowa o zasięgu światowym, zwana też siecią wszystkich sieci. Internet to w rzeczywistości kilkanaście tysięcy różnych sieci komputerowych połączonych ze sobą. Aktualne statystyki mówią, że z Internetu na całym świecie korzysta ok. 600 milionów ludzi (w Polsce – 11 milionów).
Internet szerokopasmowy – Połączenie internetowe wykorzystujące istniejące łącza kablowe np. sieć telekomunikacyjną, elektryczną, telewizję kablową. Internet szerokopasmowy charakteryzuje się większą prędkością przesyłania danych, stałą opłatą za usługę, możliwością bycia ciągle w trybie on-line, dużym zasięgiem, tanim dostępem do sieci.
Internet Explorer – Bezpłatna przeglądarka stron www produkowana przez Microsoft. Dołączana jest do systemów operacyjnych Windows, produkowanych przez Microsoft.
Jednostka centralna – Główny element zestawu komputerowego, potocznie nazywany komputerem. Jest to duża metalowa skrzynia, w której umieszcza się m. in. procesor.
Książka adresowa – Elektroniczny spis kontaktów. Książki adresowe są najczęściej elementem programów pocztowych. Książkę adresową wykorzystuje się do wysyłania poczty elektronicznej.
Klikanie – Naciskanie przycisku myszy. Nazwa wzięła się od charakterystycznego odgłosu, który słychać podczas klikania.
Kosz – Miejsce, w którym program Windows umieszcza skasowane przez użytkownika pliki i foldery. Dzięki temu można je przed ostatecznym usunięciem odzyskać. Ikona „Kosz” widoczna jest na pulpicie.
Kursor – Ruchomy wskaźnik w kształcie strzałki, który użytkownik kontroluje najczęściej za pomocą myszy lub klawiatury. W programie Word kursor ma kształt pionowej kreski.
L
Link – Patrz Odnośnik.
Login – Nazwa użytkownika, która razem z hasłem służy do logowania się w sieci komputerowej, Internecie.
M
Małpa (@ – at) – Znak rozdzielający elementy adresu e-mailowego: login i domenę.
Menu – Posegregowana lista możliwości, z której użytkownik może wybierać polecenia w celu wykonania konkretnej operacji.
Microsoft – Największa firma na świecie produkująca oprogramowanie. Microsoft został założony w 1975 r. przez dwóch wspólników – Billa Gatesa oraz Paula Allena. (www.microsoft.com; www.microsoft.com/poland)
Modem – Urządzenie, dzięki któremu możemy podłączyć komputer do Internetu. Przetwarza ono dane tak, aby można je było przesłać korzystając z Internetu do innego komputera i odwrotnie.
Myszka – Niewielkie urządzenie podłączane do komputera, które użytkownik przesuwa po płaskiej powierzchni w celu uzyskania ruchu kursora na ekranie monitora. Mysz swoją nazwę zawdzięcza kształtowi oraz „ogonowi” – kablowi, którym połączona jest z komputerem (choć istnieją już również myszy bezprzewodowe, które mogą komunikować się z komputerem drogą radiową lub za pomocą podczerwieni).
N
Nagrywarka CD/DVD – Urządzanie pozwalające dokonywać zapisu danych z naszego komputera (np. zdjęć) na płytę CD/DVD, lub też dające możliwość wykonywania kopii już posiadanych płyt. Pozwala także na odczyt danych z płyt. Porównaj z hasłem „CD-ROM”.
Napęd CD-ROM – Urządzanie w komputerze, które odtwarza (pozwala tylko na odczyt) zawartość płyt CD/DVD. Napęd CD-ROM otwiera się i zamyka, przyciskając na jego zewnętrznej powierzchni mały przycisk. Jest to jakby pozioma tacka, na której dokładnie na środku umieszczamy płytę, stroną z nadrukiem do góry.
Porównaj z hasłem „nagrywarka”.
Netykieta – Zbiór reguł obowiązujących w kontaktach w Internecie. Nieprzestrzeganie „netykiety” może doprowadzić np. do zamknięcia skrzynki pocztowej użytkownika.
Nick (czyt. nik) – Inaczej pseudonim, określenie używane często do logowania się na stronach www, na czatach czy na forach dyskusyjnych.
O
Odnośnik – Charakterystyczny element tekstu spotykany najczęściej na stronach www, często wyróżniony graficznie (np. pogrubiony, podkreślony napis). Po kliknięciu na ten łącznik otworzona zostaje inna strona (lub inny fragment tej samej strony), która bezpośrednio wiąże się z danym tekstem. Zatrzymany na odsyłaczu kursor myszy zmienia kształt na rysunek dłoni z wyciągniętym palcem.
Off-line (czyt. oflajn) – Tryb pracy komputera, w którym nie jest on połączony z Internetem.
Okno – Ograniczony prostokątną ramką fragment ekranu. W oknach pokazywane są komunikaty, wyświetlana jest zawartość dysku twardego lub uruchamiane są programy. Okna możemy umieszczać w dowolnym miejscu ekranu. Okna są standardowym elementem Windows. „Okno” to po angielsku to window – stąd nazwa programu.
On-line (czyt. onlajn) – Potocznie określenie on-line oznacza, że użytkownik ma aktualnie dostęp do Internetu (mówi się, że jest on on-line).
P
Pamięć USB, inaczej pendrive (czyt. pendrajw) – To mały przenośny dysk, który można podłączyć do prawie każdego komputera (do złącza USB) i korzystać z zamieszczonych na nim dokumentów. Pozwala on na przenoszenie danych pomiędzy komputerami.
Plik – Podstawowa jednostka przechowywania informacji na nośnikach danych. Plikiem może być dowolny program, stworzony przez użytkownika dokument czy baza danych, z której korzysta.
Płyta instalacyjna – Płyta CD lub DVD służąca do instalacji (wgrania) systemu operacyjnego lub programu.
Poczta elektroniczna – Patrz e-mail
Połączenie z Internetem – Połączenie pomiędzy komputerami wchodzącymi w skład Internetu.
Portal – Serwis internetowy, który ze względu na bogatą ofertę jest skierowany do szerokiego grona internautów. Najbardziej znane polskie portale to Wirtualna Polska oraz Onet. Portale oferują m.in.: bardzo rozbudowane działy nowości, wyszukiwarki, prognozy pogody, darmowe konta pocztowe, grupy dyskusyjne, zakupy przez Internet, informacje z giełd i wiele innych.
Program antywirusowy – Jest to program, który chroni komputer przed szkodliwymi programami (patrz wirus), które mogą trafić do nas przez Internet (strony www lub pocztę elektroniczną). Program wyszukuje wirusy, które mogą znajdować się w naszym komputerze. Ponieważ na świecie powstaje dziennie kilkanaście nowych wirusów, ważne jest częste uaktualnianie programów antywirusowych, najlepiej przez Internet.
Provider (czyt. prowajder) – Instytucja lub firma posiadająca tzw. serwer internetowy umożliwiający nam podłączenie do sieci. serwera i tym samym zapewnia im dostęp do Internetu.
Przeglądarka Internet Explorer – patrz Internet Explorer
Przycisk – Wyróżniony prostokąt na ekranie. Kliknięcie na przycisk może wywołać najróżniejsze funkcje – np. zmianę koloru czcionki, drukowanie lub sprawdzanie pisowni. Często możemy łatwo sprawdzić, jaką czynność wykonuje przycisk – wystarczy zatrzymać na nim przez chwilę kursor, a pojawi się jego słowny opis.
Pulpit – Podstawowy element wyglądu ekranu w systemie operacyjnym Windows. Na pulpicie, podobnie jak na biurku („pulpit” to tłumaczenie angielskiego słowa desktop, oznaczającego blat biurka), znajdują się podstawowe ikony takie jak: „Mój komputer” czy „Kosz”.
S
„Serfowanie” – (z ang. surfing) to popularne określenie, które przyjęło się w terminologii dotyczącej Internetu – oznacza przeglądanie stron internetowych. Termin serfować pochodzi od dyscypliny sportu, która polega na ślizganiu się na falach. Metafora jednocześnie trudność w odnalezieniu się w gąszczu informacji – jak utrzymanie się na fali, a z drugiej płynność w przechodzeniu między różnymi zasobami Internetu.
Serwer – Potocznie serwerem nazywa się szybki komputer z sieciowym systemem operacyjnym, świadczący usługi w sieci komputerowej.
Shift (czyt. szift) – Nazwa klawisza, który ma dwie funkcje: 1. tworzy wielką literę, 2. wstawia znak z górnego rejestru klawiszy.
Spacja – Nazwa klawisza, który podczas edycji tekstu wprowadza znak odstępu pomiędzy znakami (nazywany także znakiem spacji).
SPAM -(np. materiały reklamowe czy agitujące), przesłana do wielu adresatów jednocześnie. W spamach często mogą rozsyłane być wirusy.
Stałe łącze – Szybkie łącze internetowe o dużej przepustowości. Opłaty za łącze stałe są zwykle miesięczne, w formie abonamentu, bez względu na to, ile godzin dziennie korzysta się z Internetu i ile danych zostanie przesłanych.
Strona główna (startowa) przeglądarki – Jest to strona www, która automatycznie otwiera się po uruchomieniu przeglądarki internetowej. Użytkownik może ustawić dowolną stronę jako stronę główną.
Strona www (world wide web) – obraz i tekst widoczny w oknie przeglądarki internetowej, po wpisaniu w niej adresu internetowego. Strony www to charakterystyczny element Internetu.
System operacyjny – Nadrzędny i niezbędny program kontrolujący pracę komputera. Przyjmuje polecenia od użytkownika, umożliwia uruchomienie innych programów i nadzoruje ich działanie.
T
Tapeta – Obraz lub zdjęcie na pulpicie, na tle którego umieszczone są ikony.
U
USB złącze – Nowy rodzaj wtyczki, który prawie całkowicie wyparł z rynku stosowane dawniej połączenia z komputerem. Złącze USB charakteryzuje się znacznie większą szybkością przysyłania danych.
W
Wirus komputerowy (trojan, robak to rodzaj wirusa komputerowego) – To program, który bez wiedzy użytkownika przedostaje się do komputera i utrudnia pracę lub niszczy jego zasoby. Wirusy są w stanie powielać się i zarażać kolejne pliki.